Asymetria u dzieci- co to jest i jak z nią postępować

    

    Pojawiająca się asymetria u dzieci to kolejny powód dzięki, któremu rodzice przychodzę do fizjoterapeuty. Spróbuję wam wyjaśnić kiedy dziecko faktycznie ma asymetrię i kiedy jest  powód do niepokoju, a kiedy jest to fałszywy alarm. Opiszę postępowanie fizjoterapeutyczne, pokażę osiągnięte efekty ćwiczeń oraz następstwa jakie mogą wystąpić jeśli zlekceważy się problem.

     Co to jest asymetria? Jest to asymetryczne ułożenie ciała - to znaczy jedna strona dziecka jest skrócona, a druga jest wydłużona. To samo tyczy się głowy -ucho dziecka po jednej stronie jest bliżej na barku, a drugie ucho jest oddalone od barku. Żebyś mogła to lepiej zrozumieć spójrz  na zdjęcie poniżej.

     Dziecko numer 1 reprezentuje asymetryczny toniczny odruch szyjny w skrócie znany jako ATOS. Jest to naturalny,  fizjologiczny odruch ruchowy dziecka, który pojawia się już w drugim miesiącu życia. Polega on na tym, że w momencie gdy dziecko odwróci głowę w jedną stronę, to po stronie twarzowej ręka i noga są wyprostowane, natomiast po przeciwnej stronie kończyny się zginają. Jeśli dziecku odwrócisz głowę w drugą stronę to samo się stanie na drugiej stronie. Jeśli dziecko reprezentuje tylko ATOS i nie ma asymetrii, to podczas spontanicznej ruchomości patrząc na wznak będzie ono proste po obu stronach tułowia.

    Dziecko numer 2 ma asymetrię, ponieważ  jest  ono wygięte w tak zwany „rogal”-  czyli jedna strona jest wyraźnie skrócona ( prawa), a druga wydłużona (lewa). Natomiast głowa jest zwrócona na wznak i prawe ucho jest blisko barku.  Głowa nie jest skręcona, więc na pewno nie mamy do czynienia z ATOS-em tylko z asymetrią.

    Czym się różni asymetria od kręczu szyi? Kręcz szyi i kręcz karku to jest to samo. Asymetria jest delikatniejsza i mniej utrwalona. Natomiast kręcz karku jest to wrodzona asymetria, dziecko zaraz po urodzeniu układa głowę przymusowo w jedną stronę .Wiąże się to ze skróceniem mięśni szyi po jednej stronie. Często nie ma możliwości nawet biernego skręcenia głowy w drugą stronę, czasem nawet do środka. Te dzieci rodzą się już ze zniekształconą głową -zazwyczaj spłaszczoną po stronie skrócenia z tyłu głowy.  U dzieci z kręczem rehabilitacja powinna być częstsza i zazwyczaj trwa  dłużej niż u dzieci z asymetrią.

    Czy zniekształcenie głowy jest tylko u dzieci z kręczem szyi? Nie. Spłaszczenie głowy pojawia się również u dzieci z asymetrią. Jeżeli dziecko, które ma tylko asymetria, nie jest korygowane i ustawia głowę ciągle na jedną stronę, to siła ciężkości głowy powoduje spłaszczenie jej. Dlatego Im wcześniej zaczniemy postępowanie fizjoterapeutyczne ,tym lepiej. Im bardziej głowa jest zniekształcona i utrwalona asymetria, tym dłużej potrwa wyprowadzenie dziecka. Apeluję do wszystkich rodziców. Nie czekajcie do trzeciego miesiąca życia z wizytą u fizjoterapeuty! Im wcześniej zaczniemy rehabilitację, tym szybciej pozbędziemy się problemu. To jest ważne! Im dłużej będziesz zwlekać, tym dłużej potrwa późniejsza rehabilitacja.

Antoś

    Postępowanie fizjoterapeutyczne stosowane u dzieci asymetrią lub kręczem.

Najpierw trzeba wyrównać napięcie mięśniowe u dziecka. Odsyłam do zapoznania się z:
-  instruktażem prawidłowej pielęgnacji 

-  instruktażem ćwiczeń dla dzieci z napięciem
-  informacją o poduszkach stosowanych w przypadku asymetri

Tam znajdziecie podstawowe zalecenia i ćwiczenia, które są bardzo ważne. To są ćwiczenia, które rodzice wykonują w domu.

    Natomiast poniżej pokażę postępowanie, które stosuję ja jako terapeuta. Nigdy nie skupiam się tylko na szyi. Należy opracować wszystkie struktury, które są z szyją połączone. Po kolei: znormalizowanie napięcia mięśniowego, rozluźnienie taśmy kręgosłupa, łopatki, żeberka, mięśnie szyi, czaszka, twarzoczaszka.

1.       Rozluźniam mięśnie przykręgosłupowe. Na zdjęciu widać jak dziecko z pozycji "łódki" coraz bardziej się rozluźnia i obniża głowę  wraz z nogami. 

Kacperek

2.       Rozciągam boki ciała.

3.        Rozluźniam przestrzeń pod łopatkami.

4.        Rozluźniam przestrzenie międzyżebrowe.

5.        Stosuję FDM na mięśnie szyi, które są najbardziej przykurczone i napięte. To ćwiczenie nie jest przyjemne dla dziecka, ale jest bardzo, ale to bardzo skuteczne. Boli tylko przez chwilę.

6.        Przyciągam brodę do mostka, żeby dziecko doświadczyło linii środkowej ciała.

7.       Stosuję terapia czaszkowo-krzyżowa- TCK, co pozwala dziecku się wyciszyć, a jednocześnie rewelacyjnie rozluźnia kości czaszki co wpływa na odkształcenie zniekształconej głowy.

8.        Często pracuję w ustach dziecka wg TCK, co wpływa pośrednio na kształt głowy przez rozluźnianie kości twarzoczaszki. 

Zdjęcie poniżej przedstawia do czego może doprowadzić asymetria czaszki na twarz... oraz zależność w drugą stronę- czyli jak wpływa asymetria poszczególnych kości twarzoczaszki na kształt głowy. Teraz jest już jasne dlaczego pracuję terapią czaszkowo- krzyżową.

    Efekty rehabilitacji. 

Adaś

     Czy dziecko może wyrosnąć z asymetrii?  To wszystko zależy jak mocno jest utrwalona asymetria. Jeżeli asymetria jest bez zniekształcenia głowy, najprawdopodobniej dziecko sobie poradzi z nią. Natomiast jeżeli się pojawia zniekształcenie głowy należy  rozpocząć ćwiczenia. Inna sprawa jest u dzieci z kręczem. Poniżej są zdjęcia dzieci, które trafiły do mnie z kręczem dopiero w wieku 2,5 lub 3 lat. Rehabilitacja ich trwała 2-3 lata. Na zdjęciach są pokazane sylwetki  przed rehabilitacją i efekt po. Na zdjęciach "przed" wyraźnie widać, jak wkradło się skrzywienie kręgosłupa, które bez odpowiednich ćwiczeń pogłębiałoby się.

    Kilka słów o kaskach, które czasami są stosowane żeby odkształcić głowę. Kask składa się z dwóch części. Biała część  jest z lekkiego tworzywa przypominające styropian. Ma ona dużo otworów, żeby głowa mogła oddychać. Natomiast druga część jest plastikowa i po bokach ma zaczepy żeby dopasować kask dokładnie do głowy. Czy je polecam? Ja nie ingeruję w decyzje rodziców. Dziecko musi przejść przez wizytę lekarską, która na której kwalifikowane jest do kasku bądź nie. Powiem tylko, że nawet te dzieci które trafiły do mnie w kaskach miały stosowaną terapia czaszkowo-krzyżową.

Katarzyna Bruska- Bartoszek