STOPY to PODSTAWA

     Stopy stanowią podstawę całego naszego ciała  i przyjmują na siebie pełny ciężar ciała. Wszelkie wady stóp świadczą o tym, że stopy nie przyjmują obciążenia w takiej osi jak powinny. Dlatego należy o nie zadbać w odpowiedni sposób. Artykuł ten nie będzie ani opisywał, ani różnicował wad stóp,  tylko przedstawi postępowanie fizjoterapeutyczne, które jest stosowane w naszym gabinecie REHABILITACJA Bartoszek.

    Zacznę od odpowiedzi na kilka pytań.

    Dlaczego postępowanie fizjoterapeutyczne dla wszystkich jest podobne? Nie ma dla mnie znaczenia z jaką wadą stóp mam do czynienia. Postępowanie dla wszystkich dzieci jest podobne, ale nie takie samo.  Dla wszystkich zalecam stosowanie FDM-u stóp, ćwiczenia metodą TTMS. Są one zrozumiałe dla rodziców, a jednocześnie najważniejsze dla dziecka. Jeśli natomiast będziemy mówić o rozciąganiu przykurczonego brzegu stopy, to już ma znaczenie, którą część stopy należy rozciągać. O tym rodzice są poinstruowani dokładnie w gabinecie.

    Jak wygląda badanie, które określa czy dziecko ma wadę postawy czy nie? W naszym gabinecie zawsze sprawdzam całe dziecko: od ustawienia głowy, barków, wyrostków sutkowych, linii łopatek, kolcy biodrowych, miednicy, idąc do bioder, kolan i wreszcie do stóp. Często jest tak, że rodzice przychodzą do nas mówiąc, że dziecko  na przykład koślawi jedną stopę albo ustawia ją do środka. Po dokładnym zbadaniu całej postawy dziecka okazuje się, że wadliwe ustawienie w stopy jest wynikiem wady postawy, która jest wyżej. Trzeba się zająć całą „taśmą”, a nie tylko jej fragmentem. Właśnie z tego powodu w gabinecie ćwiczymy całe ciało.

Natomiast jeśli chodzi konkretnie o badanie stóp… proszę, żeby dziecko stanęło prosto. Oceniam po kolei:

- jak są ustawienie kości piętowe ( czy prosto, czy idą np. do środka). Kości piętowe powinny być do siebie równoległe. Jeśli tak nie jest może to świadczyć o wadzie. 

Zdjęcia przedstawiają efekt bandażowania stóp. Widać również jak zmieniło się ustawienie kości piętowych względem siebie.

- Kolejny test to stanie na jednej nodze. Ważne jest dla mnie jak reaguje nie tylko stopa, ale cała noga, jak również całe ciało podczas stania na jednej nodze. Oczywiście dziecko staje raz na jednej, raz na drugiej nodze. 

- Oceniam czy dziecko potrafi prawidłowo przenosić ciężar ciała przód -tył oraz czy przetaczanie stopy jest prawidłowe.

- Robię test „książeczki”.

    Dlaczego FDM boli? Metoda FDM jest „mocna”, ale przy tym bardzo skuteczna. Pierwsze dwa, może trzy masaże będą dla dziecka nieprzyjemne, ponieważ musimy rozprowadzić stare napięcia, które powstały do tego momentu. Kolejne masaże będą już przyjemniejsze bądź zupełnie fajne, ponieważ regularnie stosując je mamy do czynienia tylko z tymi napięciami, które powstały między jednym masażem a drugim. Im bardziej boli tym bardziej stopa jest napięta, a co za tym idzie tym bardziej potrzebne jest rozluźnienie.

    Co to jest Trójpłaszczyznowa Terapia manualna Stóp? TTMS jest to metoda rehabilitacyjna, która przeznaczona jest tylko do ćwiczeń wad nóg. Według tej metody nie zajmujemy się tylko stopami, ale całymi nogami, ze względu na to, że stopa, łydka, kolano, udo i biodro stanowią jedną całość. Ćwiczenia muszą być wykonywane regularnie przynajmniej dwa razy dziennie. Czas utrzymania każdej nogi z osobna 5 minut. Elementem tej metody jest bandażowanie.

    Dlaczego zalecam niektóre ćwiczenia na parapecie? Jeśli dziecko jest małe, ale już samo chodzi nie będzie ono z nami współpracowało z staniu.  Dlatego niektóre ćwiczenia w pozycji stojącej można wykonać na parapecie. Parapet jest wąski, my stoimy za dzieckiem, więc nam ono nie spadnie. Dziecko jest bezpieczne,  a jednocześnie jest zainteresowane tym co dzieje się za oknem. Można ten czas wykorzystać na to, żeby ćwiczenie prawidłowego obciążania stóp oraz przenoszenia ciężaru ciała trwało 5 minut lub dłużej.

    Instruktaż zaleceń do domu.

1.      FDM stóp. Często rodzice nazywają to masażem. Polega on na mocnym docisku kciukiem od nasady pięty do końca opuszka palca. Zaczynamy od palucha. Raz jednym kciukiem raz drugim mocno prowadź ruch od nasady pięty do samego końca opuszka palca. Każdy palec z osobna musi być opracowany. Prędkość dość wolna. Nie spiesz się. Ilość powtórzeń 5 x do każdego palca. Zapewne będziesz pod kciukami czuć zgrubienia, napięcia lub tak zwane „bąbelkowanie”. Chodzi o to, żeby wszystko to rozprowadzić. Musisz to dokładnie rozmasować. Może to boleć, ponieważ musisz włożyć w to naprawdę dużo siły- „ile fabryka dała”.

Po opracowaniu stopy wzdłuż musisz ją rozciągnąć w poprzek. Chwyć stopę na przodostopiu- czyli miejscu stopy pod palcami. Wykonaj ruch taki jakbyś chciał rozciągnąć, a wręcz rozerwać stopę na zewnątrz. Ruch musi być wolny i trwać dosyć długo, do minuty. Ilość powtórzeń 5 razy. Ta część masażu jest dla dziecka przyjemna.

2.      Ćwiczenia według trójpłaszczyznowej terapii manualnej stóp –TTMS.

I.                    Dziecko leży na brzuchu. Jego jedna noga jest wyprostowana, a drugą zegnij w kolanie, stopę ustaw jak najbliżej kości łonowej, tak żeby cała stopa przylegała do podłoża. Twoją jedną nogą musisz przytrzymać stopę dziecka. Natomiast drugą nogę kładziesz na pośladkach, żeby się one nie podnosiły. Ty siedzisz dokładnie naprzeciwko zgiętego kolana dziecka. Dla niektórych dzieci już sama pozycja jest trudna do osiągnięcia i to już będzie dla nich ćwiczeniem. Natomiast jeśli uzyskasz ją bez większego problemu, wykonaj ruch ciągnięcia nogi do siebie chwytając pod kolanem dziecka. Widać to na zdjęciu. Czas 5 minut.

II.                  Dziecko leży na boku prosto. Usiądź naprzeciwko dziecka, zegnij jego nogę  i postaw jak najbliżej kości łonowej i opierasz całą stopę o podłoże. Jedną ręką przytrzymujesz stopę tak, żeby palce przylegały do podłoża. Natomiast drugą ręką odpychasz kolano od ciała dziecka- ciągniesz do siebie. Utrzymujesz to 5 minut.

Adam z mózgowym porażeniem dziecięcym. U dzieci neurologicznych również praca na stopach jest bardzo ważna.

III.              Dziecko siedzi, a nogi ma ustawione w pozycji „książeczki”. Usiądź za nim i napieraj na jego kolana tak, żeby nogi w pachwinach rozciągały się. Możesz to robić albo rękami, albo nogami- jak wolisz. Dążymy to tego, żeby kolana dosięgnęły do podłoża. Czas napierania 5 minut.

IV.                Kolejne ćwiczenie to rozciąganie brzegu stopy tej części stopy, która tego wymaga. Dobieram je indywidualnie do dziecka. Na zdjęciach jest  pokazane jak uczę mamę dziecka wykonywania tego ćwiczenia.

V.                  Bandażowanie stóp są częścią składową TTMS. Często zalecam i  stosuję, ale nie u wszystkich dzieci.  Stopy u tak dużych dzieci bandażuje się zawsze w pozycji siedzącej, a stopę ustawić należy w pozycji „książeczki”. Kierunek bandażowania jest zawsze w kierunku palucha. Rodzice są dokładnie uczeni na wizycie jak robić to jak prawidłowo zwijać bandaż  i jak bandażować stopy. Wspomnę tylko o najważniejszych rzeczach. Bandaż musi być dobrze zwinięty -ani za mocno ani za lekko. Podczas bandażowania toczymy rolkę po stopie nie odrywając jej. Nie wolno naciągać bandaża. Zawsze jeden kciuk pod paluchem utrzymuje prawidłową pozycję stopę.

3.      Nauka prawidłowego przenoszenia ciężaru ciała i obciążania zewnętrznych krawędzi stóp. Dziecko stoi. Usiądź za dzieckiem. Połóż ręce na kolana dziecka, możesz mieć ręce skrzyżowane lub nie. Twoje ręce mają za zadanie odprowadzenie kolan na zewnątrz tak, żeby ciężar ciała na stopie przeniósł się na zewnętrzne krawędzie. Utrzymuj 3- 5 minut. To ćwiczenie możesz robić na parapecie.

    Jeśli mamy do dyspozycji tylko podłogę, wtedy proponuj zabawy tj układanie klocków czy puzzli w pozycji „ukucyki”. Dziecko kuca, ty siedzisz za nim i odprowadzasz kolana dziecka na zewnątrz. Jeśli dziecko z nami współpracuje, możesz te dwa ćwiczenia ze sobą łączyć, czyli robienie przysiadów z korekcją kolan.

4.      A oto kilka proponowanych ćwiczeń nie tylko na nogi, ale na również na całe ciało.

To już "wyższa szkoła jazdy". Kacper był tak z siebie dumny, że musiałam wstawić te zdjęcia.

Przedstawiam Darię- specjalistkę od korekcji wad postawy w naszym gabinecie.

5.      W gabinecie czasami stosujemy tory przeszkód dla urozmaicenia dzieciom zajęć. Poniżej są zdjęcia, które przedstawiają proponowane przez nas ćwiczenia. Wykonując je dziecko skupia się, żeby prawidłowo stawiać stopy. Można niektóre pomysły przenieść do domu.

 

6.      Oklejanie czyli kinesiotaping czasem jest stosowane u dzieci jako wspomagacz ćwiczeń. Utrwalają one prawidłowe ustawienie nóg. Sposób oklejania jest dobierany indywidualnie. Należy jednak pamiętać, że ta metoda nie zastąpi codziennych ćwiczeń.

    Co to jest mapa stóp? Stopy mają na swoich podeszwach wyrysowaną mapę naszego ciała czyli punkty refleksologiczne. Każde miejsce odpowiada za inny narząd lub odpowiednią część ciała. Rozmasowanie całej stopy ,a co za tym idzie rozluźnienie jej, wpływa korzystnie również na całe nasze ciało. To miejsce na stopie, które najbardziej boli powinno być szczególnie rozmasowanie. A to wykonujemy podczas FDM- u stóp. 

    Piszę o tym, ponieważ to jest pozytywny skutek uboczny naszych poczynań. Oczywistą sprawą jest to, że na stopach skupia się napięcie  całego naszego ciała i stres. Masowanie stóp rozluźni nam nie tylko same stopy, ale również korzystnie wpłynie na całe ciało i  nasze narządy wewnętrzne. Dlatego dzieci, które przychodzą do nas z innym problemem na przykład ze skrzywieniem kręgosłupa również mają zastosowany FDM stóp. Rozluźnienie stóp gwarantuje nam szybsze efekty, na które każdy  z nas czeka z niecierpliwością.

Katarzyna Bruska- Bartoszek